Italiaanse regelgeving voor wijn

De Italiaanse regelgeving is niet overal representatief voor de kwaliteit uit een bepaald gebied. Zoals de heer De Clerck heeft aangebracht schikken sommige ambitieuze wijnbouwers zich naar een IGT- of VdT-label omdat ze met niet toegelaten wijnrassen voor het DOC- of DOCG-systeem niet in aanmerking komen hoewel ze zeer hoogstaande kwaliteit produceren waardoor hun wijnen ‘super Toscans’ genoemd worden.

1. Het embleem van de Chianti Classico

De Chianti Classico is vaak te herkennen aan het embleem met de zwarte haan. Maar lang niet alle grote producenten in de streek Chianti Classico zijn aangesloten bij het consortium waarvan de leden dit mogen hanteren.

2. De recentste classificatie in Chianti

De nieuwe categorie Chianti Classico Gran selezione werd in februari 2014 goedgekeurd door de Europese Commissie en ging onmiddellijk van kracht. Elke estate-gegroeide wijn met ten minste 30 maanden rijping kon onmiddellijk voldoen aan de nieuwe technische minimumnormen.
Chianti Classico 2010 kwam dus onmiddellijk in aanmerking om te worden gecommercialiseerd onder dat label.
De vroegste releasedatum voor Chianti Classico Gran Selezione 2011 was juli 2014.

De criteria voor de Chianti Classico sinds februari 2014:

Een riserva uit de gebieden Colli Fiorentini en Rufina moet echter minimaal zes maanden op de fles hebben gerijpt. Deze periode wordt gerekend vanaf 1 januari van het jaar volgend op de oogst van de druiven.

Chianti Classico heeft de hoogste Italiaanse kwalificering sinds 2002: DOCG - Denominazione di Origine Controllata en is idem als DOC maar er geldt een meer stringente maximale opbrengst per hectare en de wijnen moeten gekeurd worden door een commissie voordat ze gebotteld mogen worden.

Denominazione di Origine Controllata (DOC): een wijn met een DOC-toekenning staat voor een kwaliteitswijn met een gecontroleerde. In de productievoorschriften voor deze classificatie staan o.a. vermeld de druivensoort waar deze wijn van gemaakt moet worden, vinificatiemethode, rijpingstijd etc.

Denominazione di Origine Controllata e Garantita: wijn van het niveau DOCG wordt na diverse analyses door de overheid verzegeld om latere manipulatie met het gebottelde product te voorkomen. Dit gebeurt met een zegelstrip over de kurk of capsule. Op dit zegel staat het unieke ID-nummer van certificering. DOC- en DOCG-wijnen mogen alleen worden verkocht in wijnflessen met een inhoud van 5 liter of minder.

Voordat een DOCG-wijn in de handel gebracht mag worden moet hij 2 testen met goed gevolg hebben afgelegd: de eerste test wordt uitgevoerd tijdens de productiefase waarbij de wijnen een chemische en proef technische analyse ondergaan. Er wordt bekeken of de wijn voldoende stoffen (polyfenolen, suikers en zuren) bevat om in aanmerking te komen voor de classificatie DOCG. De tweede test wordt uitgevoerd na rijping en bottelen. Aan de hand van wederom een proef technische test wordt gecontroleerd of de wijn ook daadwerkelijk die karakteristieken heeft ontwikkeld die kenmerkend zijn voor die specifieke DOCG-wijn en bekeken of de wijn goed in balans is. Indien de wijn aan de gestelde eisen voldoet krijgt de wijn de befaamde DOCG-banderol.

De DOCG-wijnen uit Toscane:

• Aleatico dell'Elba Passito of Elba Aleatico Passito (2010)
• Brunello di Montalcino (1996)
• Carmignano (1998)
• Chianti (2003)
• Chianti Classico (2002)
• Montecucco Sangiovese (2011)
• Morellino di Scansano (2006)
• Suvereto (2011)
• Val di Cornia Rosso of Rosso della Val di Cornia (2011)
• Vernaccia di San Gimignano (1993)
• Vino Nobile di Montepulciano (2007)

VdT: Vino da Tavola: het laagste niveau van de piramide: tafelwijn. Deze, over het algemeen, eenvoudige wijnen kennen geen oorsprongsaanduiding. Er gelden geen restricties.

De term Classico wordt gebruikt bij een DOC of DOCG wijn en wordt dan gecombineerd met de streeknaam. Met deze term wordt het kerngebied van de DOC(G) aangeduid.

‘Riserva’ kan worden gebruikt bij een DOC of DOCG wijn en geeft aan dat de wijn een verplichte rijpingsduur heeft gehad.

Superiore: betekent dat de wijn 1 % meer alcohol heeft dan de "gewone" versie.

Dit 3-trappig systeem (een wet uit 1963) favoriseerde massaproductie ten nadele van grote kwaliteitswijnen die op atypische wijze werden gefabriceerd.

Indicazione Geografica Tipica (IGT)– Eén van de meest innovatieve aspecten van de "Wet 164" (Wet Gloria, goedgekeurd in 1992) is de invoering van de classificatie IGT tussen de VdT en de DOC. Voor de IGT-wijnen zijn de aanduiding van het geografische gebied (b.v. Toscana, Marken) en van de gebruikte basisdruif de basiskenmerken. De wijnen moeten voor minstens 85 % afkomstig uit het geografische gebied waarvan zij de naam dragen en moeten beantwoorden aan de criteria die zijn opgenomen in de voor iedere IGT afzonderlijke productievoorschriften. Er zijn bestaan zeer hoogwaardige IGT wijnen, vaak zijn deze wijnen gemaakt van niet inheemse druiven soorten (b.v. Cabernet Sauvignon, Merlot of Chardonnay).
Eigenlijk geeft ook deze wet niet het verwachte resultaat.

3. De kaart van de Chianti-streek

• Chianti Classico (rood gekleurd gebied): erkende wijngaarden in 9 gemeenten

• In de provincie Firenze met in Chianti: Castellina, Gaiole, Greve en Radda en verder Barberino Val d'Elsa, San Casciano in Val di Pesa en Tavarnelle Val di Pesa.
• In de provincie Sienna nog Castelnuovo Berardenga en Poggibonsi.

Sinds het einde van de jaren 90 kunnen de betere wijnen, die voldoen aan zwaardere eisen, de naam DOCG Chianti Superiore dragen. Hierbij doet men dan wel afstand van de toevoeging "Classico".

• In 7 naburige gebieden mag de naam Chianti met de naam van de eigen streek worden gevoerd.

Bv.: Chianti Colli Senesi.