Op vrijdag september 2019 organiseerde de Commanderij De Mandel Roeselare een proefavond met als thema mousserende wijnen met een beperkte selectie van schuimwijnen enkel gemaakt van Chardonnay druiven en dit wereldwijd. Er werd blind geproefd en gevraagd telkens het land te vinden.

Mousserende wijnen of schuimwijnen nemen een belangrijke plaats in op de markt van de wijnen. Denken wij maar aan de Champagnes, Cava’s, Crémants, Prosecco’s enz…
Deze avond nemen wij de mousserende wijnen van Chardonnay druiven onder de loep. De diverse schuimwijnen zijn heel verschillend van stijl, karakter en kwaliteit.

Champagne enkel gemaakt van Chardonnay (Blanc de Blancs) is het prototype en wordt over de hele wereld geïmiteerd. Wijnen van waar ook ter wereld gemaakt op de traditionele manier zoals de wijnmakers van de Champagne (méthode Champenoise) heten nu méthode traditionnelle, gegist op fles volgens de methode van de tweede fermentatie. Het koolzuur blijft in de fles behouden. De kwaliteit van de “mousse” is hier het hoogst.

Andere vinificatiemethodes om mousserende wijnen te maken zijn:

• méthode Charmat of méthode Cuve Close: De essentie van deze methode is dat de tweede gisting verloopt in een gesloten druktank. Wanneer de juiste druk wordt bereikt (5 bar), wordt de gisting gestopt door koeling, daarna wordt de wijn gedoseerd en op fles gebracht. Het resultaat mist complexe aroma’s van de aroma’s “sur lie” en de belletjes zullen minder uitgesproken zijn (vb: Prosecco)
   
• méthode Rurale of Blanquette méthode Ancestralle: met één gisting wordt een mousserende wijn geproduceerd. Vooraleer de alcoholische gisting is voltooid zal men de gisting stilleggen door de most af te koelen (tot 2° C). Er volgt een filtering, bijgisten en bottelen. Wanneer de buitentemperatuur terug stijgt zal de gisting terug opstarten en de flessen verblijven minimum 9 maanden “sur lattes”, meestal volgt een “degorgement”. (vb: Blanquette de Limoux, Clairette de Die)
   
• méthode gazéifié: de meest eenvoudige manier om mousserende wijnen te maken, de stille wijn wordt ingespoten met koolzuurgas, net zoals dat bij frisdranken (koolzuurhoudende dranken) gebeurd. Resultaat zijn grote bubbels die dan ook zeer snel verdwijnen.

Opmerkingen vooraf:

De beoordeling van de hoeveelheid bubbels en hun grootte kan variëren per proever door het degustatieglas! Er zijn verschillende glazen qua vorm in gebruik onder de leden, van degustatieglazen tot wijnglazen, meer buikvormige glazen, korte of lange steel, enz...: hoe hoger het glas, hoe langer de bubbels er overdoen en hoe groter ze worden. Met een korte steel is de kans groot dat uw hand de kelk opwarmt bij het vasthouden van het glas. Warmte is een belletjesdoder net zoals de “coupe”.

Daarnaast kunnen onzuiverheden op het glas de belletjesstroom gaan beïnvloeden, hoe meer onzuiverheden, des te meer belletjesstroom.

De schenktemperatuur is ook belangrijk. De finesse en de kracht van de te degusteren schuimwijnen verschillen. Hoe eenvoudiger de schuimwijn hoe koeler de schenktemperatuur (7 tot 9°C). Cuvées die rijker of rijper zijn zoals die met oogstjaarvermelding komen gemakkelijker tot ontplooiing rond 10 à 12°C. Om praktische redenen hebben alle te degusteren mousserende wijnen dezelfde temperatuur.

Geproefd

1. HONGARIJE : Törley, Chapel Hill Brut

Vinificatie: Dit is de enige schuimwijn in de degustatie volgens de méthode Cuve Close.
 Alcohol 12.5 %.

Proefnotities

Wij ontdekken een lichtgele kleur, semi fijne belletjes, minder krachtig.  Dan aroma’s van groene appel, peer, exotisch fruit, maar ook kruidig. Romige en kruidige smaak met pittig bittertje in de afdronk.

Prijs: € 9.19

Van de 6 groepen hebben 2 groepen het juist.

2.Chili : Casillero del Diablo “Devils Brut”, Limari Valley

Vinificatie: méthode traditionnelle. Alcohol 12.5 %.

Proefnotities

Deze “Devils Brut” heeft een sprankelende lichtgele kleur met groene reflets, mooie witte mousse en kleine miniatuurbelletjes. Mooi mineraal aan de neus, met citrus, limoen, appel en peer. Mineraal in de mond, citrusfris en elegant, licht en droog. Behoorlijk afdronk.

Prijs: € 10.99

Van de 6 groepen heeft geen enkele groep het juist.

3. Frankrijk : Champagne Rene Beaudouin “Blanc de Blancs”

Vinificatie: méthode traditionnelle met 24 maanden kelderrust. Alcohol 12 %.

Proefnotities

Goudgele, zuivere kleurspiegel,  mooie opschuimende mousse en krachtig parelende, zeer persistente miniatuurbelletjes.  Fijne aroma’s van toast, steenfruit, nootjes en appel.  Structuur in de mond met citrusvruchten, brioche, vleugje honing, mineraliteit.  Middelmatige afdronk waarin de dosage een subtiele zoete nasmaak weergeeft.

Een pure aperitiefwijn die hongerig maakt en doet verlangen naar een hapje.

Prijs: € 14.50

Van de 6 groepen hebben 2 groepen het juist.

4. België : Vignobles des Agaises, Ruffus, chardonnay brut

Vinificatie: méthode traditionnelle. Kelderrust op houten latten van 12 tot 15 maanden. Het suikergehalte is zeer laag (6g/l) waardoor het bijna een extra-brut is. Alcohol 12 %.

Proefnotities

Deze Belgische mousserende wijn start met een geel-gouden kleur met levendige belletjes, persistente mousse. Aromatisch rijk met witte bloempjes, citrus, granny smith, wit fruit en wat amandel. In de mond fris mineraal, gele en witte perzik. De afdronk is eerder kort.

Prijs: € 17.50

Van de 6 groepen hebben 3 groepen het juist.

5. Spanje : Cava Privat Brut Nature, Chardonnay, Reserva, 2015

Vinificatie: méthode traditionnelle met 24 maanden kelderrust. Dosage 1,4 g/l. Alcohol 12 %.

Proefnotities

Glanzend licht gouden kleur met fijne miniatuurbelletjes. Boeket van citrus, witte perzik en abrikoos, mineraal, bittere amandel. Levendig in de mond met frisse aanzet, aangenaam mineraal,lactische toetsen, citrus, amandel. Lange finale met een bittertje.

Prijs: € 17.90

Van de 6 groepen heeft 1 groep het juist.

6. UK : Bolney Estate “Blanc de Blancs” 2016, East Sussex

Vinificatie: méthode traditionnelle. Alcohol 12,5 %.

Proefnotities

Een van de oudste Engelse wijngaarden met meer dan 40 jaar bekroonde wijnen op het landgoed in Sussex. Helder lichtgele kleur met onstuimige mousse en belletjestrein. Fijne patisseriegeurtjes, gist, floraal met lelies en viooltjes, kweepeer en geel steenfruit. Qua smaak lekker vol, wat zoet, met impressies van kweepeer, exotisch fruit, complex. Lange fluwelen afdronk. Een schuimwijn met maaltijdkwaliteiten maar toch met een stevig prijskaartje.

Prijs: € 36,80

Van de 6 groepen heeft geen enkele groep het juist.

7. Zuid-Afrika : Avondale, Armilla 2010, Paarl

Vinificatie : méthode traditionnelle met 7 jaar kelderverblijf en dosage van 7,6g/l, 10% houtlagering en toevoeging van deel reservewijn. Alcohol 11,50 %.

Proefnotities

In ons glas belandt een strogele wijn met trage fijne belletjes. Toast aromastart met hazelnootjes, citrus, kweepeer en appel, typisch Zuid-Afrikaanse geur van Molkosan (melkwei). Fris en elegant in de mond met bruisende zuren in plus, citrus en terug appel. Behoorlijke afdronk met een licht bittertje in de finale. Maaltijd-schuimwijn.

Prijs: € 20,50

Van de 6 groepen hebben 2 groepen het juist.

8. Israël : Yarden, “Blanc de Blancs” 2010, Golan Heights Winery

Vinificatie: : méthode traditionnelle met 7 jaar kelderverblijf en dosage van 9,5g/l. Alcohol 11,50 %.

Proefnotities

De kleur oogt nog altijd vif strogeel met een vinnige mousse en fijne permanente bubbels. Rijk boeket met geroosterd brood, citroen en limoen, peer en witte bloempjes. In smaak mineraal, veel zuren maar evenwichtig, elegant en levendig, patisseriegeuren in de hoofdrol. Mondvullende lange afdronk met grote fraîcheur en een klein bittertje.

Prijs: € 25,70

Van de 6 groepen hebben 4 groepen het juist.

Besluit

Deze boeiende degustatie van mousserende wijnen brengt ons tot een aantal vaststellingen:

• de prijs-kwaliteitsverhouding: sommige wijnen hebben een behoorlijk prijskaartje en zijn voor de ene top, voor anderen niet
• herkomst (wie dronk al eens een schuimwijn uit Israël, UK, Zuid-Afrika?)
• blind proeven een les is in bescheidenheid, zeker deze proeverij waarbij geen enkele groep  de acht wijnen correct aan een land kon toewijzen
• een aantal groepen konden de enige champagne detecteren
• blijven trainen, dat werkt!

Verslaggever: Rik Debal